e-CAR

2 sene önce Genel Müdürüm elektrikli araba projesinden bahsettiğinde inanılmaz heyecanlandım. Otomotiv Sektörüne yıllarca hizmet etmiş bir Mühendis olarak, toplumsal faydası bu kadar büyük bir projede etkin bir görev alacak olmak beni inanılmaz gururlandırdı. Karbon atığının olmaması, düşük yakıt sarfiyatı, arabanın sessizliği gibi onlarca toplumsal fayda. Bütün bunların yanında ülkemin ilk yerli arabası olacak, hem de geleceğin teknolojisi ile üretilecekti. Fizibiliteler ve ön pazarlama faaliyetleri sonrasında bizim proje rafa kalktı fakat yaptığım araştırmalar ve öğrendiğim her şey benim için çok kıymetli.

İlk olarak, adını alternatif akımın babası Nikola Tesla’dan alan Tesla Motors’u araştırdım. Tesla Motors 2004 yılında kurulur. Biz telefon şarjları ile uğraşırken adamlar şarjlı spor otomobil üretirler. Tesla gücünü bilimden alan üretkenliği ile genel otomotiv kalıplarının dışına çıkar. Bugün yeni model tanıtımları, otomobile, bilime ve yeniliğe meraklı herkes tarafından nefesler tutularak beklenir. Ve Tesla, Amerika’nın otomotiv sektöründe kaybettiği prestiji geri getirir. “Elektrikli, basmaz ki bu” diyenlerin hepsini, 0-100 km. arasını 3,7 saniyede kat edip, tozu dumana katan Roadstar ile geride bırakır.

Geçenlerde tesadüfen Nikola Tesla’nın hikayesini okuyunca bizim proje geldi aklıma. Bu kadar çok araştırmanın içinde Tesla’nın hayatını incelemediğimi farkettim; Nicola Tesla, o zamanki Avusturya İmparatorluğu sınırları içinde kalan bir köyde Sırp bir anne ve babanın oğlu olarak 1856 da dünyaya gelir. 1884’de New York’a göç eder ve Thomas Edison’un yanında çalışmaya başlar. Doğru akım üzerine çalışan Edison, Tesla’nın alternatif akım projesini desteklemez ve Tesla’ya başka bir görev verir. Tesla o görevi de tamamlar. Fakat Edison Tesla’ya söz verdiği ücreti ödemeyince Tesla hemen istifa eder ve ikili arasındaki amansız savaş başlar.

Neyse Tesla yaptığı alternatif akım buluşunu sonunda satar. Ardından 1890 da hidroelektrik santrali fikri ile Niagara’dan üretilen elektriği 50km uzaklığa iletir. 1898’de suyun üstünde yüzen botu uzaktan kumanda ile hareket ettirerek enerjiyi kablouz transfer eder. Floresan lambayı, hız ölçeri, otomobillerdeki ateşleme sistemini, neon ışıkları, elektron mikroskobunu ve mikrodalga fırını Tesla’nın icat ettiğini pek bilen yoktur. Günümüzde kullanılan pek çok buluş ve deneye imza adan Tesla patentini aldığı 700 buluşla en çok patent sahibi insan olarak dünya tarihine geçer. 1912 de aldığı Nobel Fizik Ödülünü ise onunla beraber Edison’a verildiği için reddeder.

Alternatif akımı bularak modern hayatımızın aydınlanmasını, “modern” olmasını sağlayan fakat para yönetimiyle pek ilgisi olmayan Tesla, hayatın cilvesi olarak 1943 yılında karanlık bir otel odasında yoksul ve kimsesiz olarak hayatını kaybeder.

Evet bu savaşın galibi Edison fakat hangisi daha başarılı? Edison kısıtlı alanda uzmanlaşmış bir bilim adamı ve para için oraya buraya saldıran bir kapitalist. Tesla ise, fizik ve mühendislik alanında çağımıza ilham veren yüzlerce buluş yapmış, dünyadaki bilim ve teknoloji yapısını tam anlamıyla kökünden değiştirmiş bir mucit. Parayla pulla pek ilgisi olmayan ve değeri hiç anlaşılmamış büyük bir kaşif. Edison’un yaptığı buluşlar da Tesla’nın alternatif akımı sayesinde geniş kitlelerce kullanılır. Mesela Fonografinin mucidi Edison’dur fakat büyük sinema salonlarında film seyredilebileceğine hiç bir zaman inanmaz. Yani asıl işi yapan Tesla, fakat bütün kitaplarda adı geçen ve parsayı toplayan ise Edison.

Ya da soruyu çevirelim ve “başarı nedir, başarısızlık nedir?” diyelim. Hangimiz net bir cevap verebiliriz? Başarı hedefe ulaşmaksa, hedefine ulaşan katil de başarılı mıdır? Başarı mutlu olmaksa, hayatı boyunca hiç bir şeye kafa yormadan yaşayıp kendi kendine mutlu olan insanlar başarılı mıdır?

Bence; yapmak istediği şeye canı yürekten kafa yoran, çok çalışan, ürettiği şey topluma faydalı olan ve sonuç değil de süreç odaklı olan her insan başarılıdır. Ve başarısızlık da başarıya giden yolda bir kasistir sadece. Tüm büyük liderlerin ortak özelliği de defalarca hata yapmış, defalarca başarısız olmuş olmalarıdır.

Peki sizce adı lider Otomotiv markasına ilham olan Nikola Tesla başarısız mıydı?